Włoski czasownik FARE – James Błąd – Część 13
Opublikowane według Salvatore De Bello w James Błąd · czwartek 18 Wrz 2014 · 7:45
Tags: nauka włoskiego, typowe błędy
Tags: nauka włoskiego, typowe błędy
Nawet najlepsza metoda nauki włoskiego nie zawsze pozwala na poznanie idiomatycznych zwrotów używanych na co dzień przez Włochów. Czasownik fare należy do najczęściej pojawiających się we włoskich idiomach. James Błąd w tym odcinku pokaże kilka przykładów.
Podstawowym znaczeniem fare jest „zrobić/robić”; wymawiamy go tak jak piszemy.
Nie zdziwcie się jednak, jeżeli spotkacie skróconą formę far. Używana jest dla uzyskania lepszej melodii zdania. Dla Włocha zdanie bez melodii nie brzmi jak włoskie zdanie.
Zapoznajcie się z kilkoma idiomami…
FARE + RZECZOWNIK:
Fare la doccia
Przypomnijcie sobie 11. odcinek James Błąda. Jak już wspomnieliśmy, „brać prysznic” po włosku tłumaczymy fare la doccia. Możemy używać także formy zwrotnej farsi la doccia. – np.: Faccio la doccia e poi mi vesto. = Biorę prysznic, a potem ubieram się.
Fare colazione
Po włosku mówimy pranzare jeść obiad (pranzo), cenare jeść kolację (cena), natomiast aby powiedzieć „jeść śniadanie” musimy użyć czasownika fare w zwrocie fare colazione. Przypomniałem sobie właśnie jak jedna z moich uczennic podczas lekcji opowiadała o swoim dniu: „Stamattina ho fatto colazione” (dzisiaj rano zjadłam śniadanie), a ja zapytałem ją „Con?”, mając na myśli „Co jadła?”; ona zrozumiała „Z kim?” i zaczerwieniona odpowiedziała: „Sama!” 🙂 .
Fare la spesa
Robić zakupy codzienne (np. spożywcze itd.). – np.: Cosa fai dopo la lezione? Vado al supermercato a fare la spesa. = Co robisz po zajęciach? Idę do supermarketu zrobić zakupy.
Fare spese = Fare shopping
Robić zakupy (np. odzież, prezenty itd.) – np.: Cosa fai dopo la lezione? Vado al centro commerciale a fare spese. = Co robisz po zajęciach? Idę do galerii handlowej, żeby zrobić zakupy.
Fare le ore piccole
Późno wracać do domu / późno iść spać – np.: Ieri notte ho fatto le ore piccole. = Wczoraj późno poszedłem spać.
Fare una passeggiata
Spacerować, iść na spacer – np.: Ogni sera faccio una passeggiata con il mio cane. = Każdego wieczoru idę na spacer z moim psem.
Fare nuoto / aerobica, itd.
Uprawiać sport lub coś innego 😉 – np.: Il medico mi ha suggerito di fare un po’ di nuoto. = Lekarz zalecił mi pływanie.
Far rima
np.: Cuore fa rima con amore. = Po włosku słowa „serce” i „miłość” rymują się. ♥
Chi ha fatto trenta può fare anche trentuno lub abbiamo fatto trenta, facciamo trentuno. = Skoro zrobiliśmy już tyle, możemy zrobić jeszcze trochę więcej.
Fare caso [a qualcosa] / Farci caso
Zwracać uwagę na… – np.: Non ci avevo fatto caso che era già così tardi = Nie zdałem sobie sprawy, że już tak późno.
Fare parte di
Stanowić część – np.: Questa canzone fa parte dell’ultimo album di Eros Ramazzotti = Ta piosenka jest częścią ostatniego albumu Erosa Ramazzotti.
Far festa / Festeggiare
Imprezować – np.: Hai superato l’esame, dobbiamo festeggiare! = Zdałeś egzamin, musimy to oblać!
Far conto di
Mieć zamiar – np.: Tu facevi conto di partecipare alla maratona di Varsavia? = Czy miałeś zamiar wziąć udział w maratonie warszawskim?
Far finta di
Udawać – np.: Ho fatto finta di essere sorpreso. = Udałem zdziwienie. Far finta di niente = Udawać, że nic się nie stało.
Fare / formulare ipotesi
Przypuszczać – np.: Non vorrei fare un’ipotesi sbagliata… = Nie chciałbym się mylić w moim przypuszczeniu.
Far buon viso a cattivo gioco
Robić dobrą minę do złej gry.
Fare tardi
Spóźniać się – np.: Stamattina ho fatto tardi. = Dzisiaj rano spóźniłem się.
Fare presto
Pospieszać kogoś – np.: Fate presto, che perdiamo il treno! = Pospieszcie się bo ucieknie nam pociąg.
Fare una buona/bella figura
Robić dobre wrażenie – np.: Per fare (una) bella figura ho portato a Marta un regalo. = Żeby zrobić dobre wrażenie przyniosłem Marcie prezent.
Fare una cattiva figura
Zrobić gafę – np.: Ieri ho fatto una cattiva figura. = Wczoraj zrobiłem gafę.
Fare orecchie da mercante
Udawać, że się czegoś nie słyszy.
Fare una telefonata
Zadzwonić
FARE + CZASOWNIK W BEZOKOLICZNIKU
Używamy tej konstrukcji w celu zlecenia komuś wykonania czynności lub zmuszenia kogoś do wykonania czynności (inne znaczenia: sprawiać, przyczyniać się do czegoś). Zobacz poniższe przykłady:
Far vedere [qualcosa] [a qualcuno]
Pokazać [coś] [komuś] – np.: Ti vorrei far vedere il mio quadro. = Chciałbym pokazać Ci mój obraz.
Far(e) vedere = Mostrare
Far sentire / Far ascoltare [qualcosa] [a qualcuno]
Dać [coś] [komuś] do posłuchania – np.: Ti vorrei far sentire l’ultimo CD di Eros Ramazzotti. = Chciałbym dać Ci do posłuchania najnowszą płytę Erosa Ramazzotti.
Far sentire [qualcuno] in colpa
Sprawiać, że [ktoś] czuje się winnym– np.: Mi fai sentire in colpa. = Sprawiasz, że czuję się winny.
Far sentire / stare meglio [qualcuno]
Sprawiać, że [ktoś] czuje się lepiej. – np.: Questa notizia mi ha fatto stare meglio. = Ta wiadomość sprawiła, że poczułem się lepiej.
Far capire [qualcosa] [a qualcuno]
Tłumaczyć[coś] [komuś] – np.: Vorrei farti capire la mia opinione. = Chciałbym wyjaśnić Ci mój pogląd.
Far credere [qualcosa] [a qualcuno]
Sprawiać, żeby [ktoś] uwierzył. – np.: Lui mi ha fatto credere di lavorare in banca. = Udawał, że pracuje w banku.
Far sapere
Dać znać – np.: Fammi sapere se ti interessa la mia offerta! = Daj znać czy jesteś zainteresowany moją ofertą.
Far stancare
Zmęczyć się czymś – np.: Questa situazione mi ha fatto stancare = Ta sytuacja mnie zmęczyła.
Far girare / voltare
Przyciągać uwagę – np.: Con quel vestito Marta fa girare tutti. = W tej sukience wszyscy zwracają na Martę uwagę.
FARSI
Poniżej przyjrzymy się najczęstszym zwrotom i wyrażeniom z użyciem formy zwrotnej „farsi”, a także omówimy ich zastosowanie w różnych sytuacjach:
Farsi da parte
Usunąć się (także w znaczeniu przenośnym) – np.: Quando ho saputo della tua candidatura a sindaco io mi sono fatto da parte. = Kiedy dowiedziałem się, że kandydujesz na burmistrza, zrezygnowałem.
Farsi vivo
Dać znać (zob. również "Far sapere") – np.: Se vieni a Varsavia, fatti vivo! = Daj znać jak będziesz w Warszawie!
Podobnie: Farsi sentire – Dać znać – np.: Se vieni a Varsavia, fatti sentire! = Daj znać jak będziesz w Warszawie!
Farsi gli affari propri
Nie wtrącać się – np.: Fatti gli affari tuoi! = Nie wtrącaj się!
Farsi aiutare [da qualcuno]
Prosić o pomoc – np.: Per finire in tempo il bilancio mi sono fatto aiutare da Paolo. = Aby skończyć bilans na czas poprosiłem pomoc Pawła.
INNE
Avere da fare
Jeżeli w odpowiedzi na zaproszenie słyszymy: ho da fare to znaczy, że osoba przez nas zaproszona jest zajęta:
Stasera vado al cinema. Vieni con me? = Dziś wieczorem idę do kina. Pójdziesz ze mną?
Non posso, ho da fare. = Nie mogę, jestem zajęty/a
Podobnie jak w zwrocie poniżej:
Esserci da fare
Utalentowana włoska piosenkarka Giorgia w jednej ze swoich piosenek używa zwrotu „C’è da fare” czyli „jest (wiele) do zrobienia”. Posłuchajcie utworu i postarajcie się zapamiętać ten idiom. Tego trzeba słuchać na maksa! 🙂 Video.
Tra il dire e il fare c’è di mezzo il mare
Łatwiej cos powiedzieć, niż zrobić.
Far d’ogni erba un fascio
Przenośnie: wsadzić wszystko do jednego worka.
Fare a meno di qualcosa
Obyć się bez czegoś – np.: La mattina non posso fare a meno di un caffè. = Rano nie mogę obejść się bez kawy.
Non posso fare a meno di te! = Nie mogę żyć bez Ciebie!
Fare in tempo a
Zdążyć na czas – np.: Non ho sentito la sveglia e non ho fatto in tempo a prendere il treno delle 8. = Nie usłyszałem budzika i nie zdążyłem na pociąg o ósmej.
Fare [qualcosa] di testa propria
Robić coś po swojemu – np.: Ti do molti consigli, ma tu fai sempre di testa tua. = Daję ci zawsze dużo rad, a ty i tak robisz po swojemu.
Far sì che / fare in modo che
Sprawiać że/ Powodować że / Przyczyniać się do czegoś – np.: La sua presenza ha fatto sì che si raggiungesse l’accordo. = Jego obecność sprawiła, że osiągnęliśmy porozumienie.
Farci l’abitudine
Przyzwyczaić się do… – np.: Mi sono fatto l’abitudine di bere un caffè la mattina = Przyzwyczaiłem się do picia porannej kawy.
Farcela
Dać radę coś zrobić, odnieść sukces – np.: Ce l’ho fatta = Udało mi się
Zob. odmianę czasownika FARCELA
Che fare? = Co robić?
ODMIANA WŁOSKIEGO CZASOWNIKA FARE
Czasownik FARE w czasie teraźniejszym ma odmianę nieregularną (zob. post "Włoskie czasowniki nieregularne").
FARE
PRESENTE (CZAS TERAŹNIEJSZY) *
Io faccio
Tu fai
Lui/Lei fa
Noi facciamo
Voi fate
Loro fanno
PASSATO PROSSIMO (CZAS PRZESZŁY DOKONANY) *
Io ho fatto
Tu hai fatto
Lui/Lei ha fatto
Noi abbiamo fatto
Voi avete fatto
Loro hanno fatto
* io=ja, tu=ty, lui=on, lei=ona, Lei=Pan/Pani, noi=my, voi=wy, loro=oni/one
Post stanowi część materiału DB Italia – Nauka włoskiego w Warszawie wykorzystywanego na kursach języka włoskiego na zajęciach w grupach, indywidualnych oraz online.
Jak zwykle zapraszam do komentowania. Lajkuj i śledź nas na TikTok'u, na Facebook’u i na Instagram’ie.
Salvatore De Bello
1 recenzja
Jolanta
środa 29 Mar 2023
Super opracowanie!