Liczebniki główne i porządkowe po włosku

Jeżeli chcesz, możesz wydrukować tabelki z liczbami, albo zapisać plik w formacie .pdf.

Liczebniki główne, po włoku nazywamy numeri cardinali (liczebniki kardynalne). Niektórzy mówią, że język włoski jest łatwy, ale doskonale wiem, że tak nie jest 😊.

Po włosku gdy używamy liczebnika 1 przed rzeczownkiem odmienamy go według zasad dotyczących rodzajników określonych. Dla form rodzaju żeńskiego używamy „una” przed rzeczownikami zaczynającymi się na spółgłoskę (np.: una ragazza - dziewczyna) a „un’ ” przed słowami zaczynającymi się na samogłoskę (np. un’amica - przyjaciółka). Przed rzeczownikami rodzaju męskiego zwykle używamy rodzajnika nieokreślonego „un”. Natomiast rodzajnik nieokreślony „uno” występuje tylko przed rzeczownikami zaczynającymi się na litery:

• „z” (np. „uno zaino” czyli „plecak”);

• „s” + spółgłoska (np. „uno specchio” czyli lustro);

• „pn” (np. „uno pneumatico” czyli „opona”);

• „ps” (np. „uno psicologo”);

• „x” (np. „uno xilofono” czyli „ksylofon”);

• „y” (np. „uno yogurt”);

• „gn” (np. „uno gnocco” czyli „kopytko”).

Zobacz post Włoskie rodzajniki nieokreślone. Zobacz także posty: Un momento Vs. Uno momento - James Błąd - Część 7  i Un momento, per favore - James Błąd - Część 22.

Poniższa tabela przedstawia liczebniki od 1 do 99:

Liczebniki składające się z kilku elementów są pisane razem. Np.: 22 ventidue.

Dziesiątki tracą samogłoskę przed liczbami „jeden” i „osiem”. Poniżej przykłady liczby 21 (ventuno) i 28 (ventotto):

Cyfra 3 „tre” jest napisana bez końcowego akcentu gdy występuje samodzielnie, natomiast liczby zawierające 3 są pisane z akcentem. Np. : ventitré, trentatré, quarantatré, cinquantatré, itp.

Poniższa tabela przedstawia liczebniki od 100 do 900:

Liczebniki składające się z kilku elementów są pisane razem. Np.: 622 seicentoventidue. Jeśli chodzi o liczbę 100, cento, gdy drugi element zaczyna się samogłoską zachowujemy końcowkę „o” w „ cento”, w związku z tym: 101 centouno, 108 centootto, 111 centoundici, 180 centottanta. Rzadko używane są formy: (101 centuno, 108 centotto, 111 centundici).

Poniższa tabela przedstawia liczebniki od 1000 do 9000:

Jeśli chodzi o liczbę 1000, mille, gdy drugi element zaczyna się samogłoską zachowujemy końcowkę „e” w „mille”, w związku z tym: 1001 milleuno, 1008 milleotto, 1080 milleottanta, itd.

Od 2000 używamy formy  „mila”. Będzie to zatem 2000 = duemila, 3000 = tremila, 4000 = quattromila, itd.

Poniższa tabela przedstawia liczebniki od 10000 do 90000:

Przed 1.000.000, używamy „un” a nie „uno” (zob. post Włoskie rodzajniki nieokreślone): un milione. Tak jak już wspomniano wcześniej, liczby złożone do miliona zapisuje się razem, natomiast zaczynając od miliona, liczby są zapisywane osobno. Poniżej kilka przykładów:

1.000.000 un milione

1.100.000 un milione centomila

1.250.000 un milione duecentocinquantamila

1.760.000 un milione settecentosessantamila

2.000.000 due milioni

3.000.000 tre milioni

Liczebniki porządkowe (numeri ordinali) są przymiotnikami. W związku z tym odmienamy je według rodzaju i liczby rzeczownika, które im towarzyszą i stosujemy przed nimi odpowiednie rodzajniki określone. Np.:

• (i) primi piatti (rodzaj męski – liczba mnoga) – pierwsze dania;

• la prima volta (rodzaj żeński liczba pojedyncza) – pierwszy raz;

• le prime cinque squadre classificate (rodzaj żeński liczba mnoga) – pięć najlepszych drużyn w rankingu.

Liczebniki porządkowe od 1 do 10 odmieniają się tak jak przedstawiono w poniższej tabeli. Liczebniki porządkowe od 11 tworzymy poprzez dodanie końcówki –esimo do liczebnika głównego:

Aby dowiedzieć się jak odpowiedzieć na pytanie „Che giorno è oggi?” przeczytaj post Jaki dziś dzień? - po włosku.

Rok jest zwykle zapisywany pełnymi liczbami jako „1968”. Można go jednak skrócić i poprzedzić apostrofem, gdy jest jasne, o który rok chodzi. Np.: I movimenti studenteschi del ‘68. - Ruchy studenckie w 1968 roku.

Gdy wskazujemy tylko rok, musimy użyć przyimka „nel” [in + il]. Np.: La DB Italia è stata fondata nel 2009 (duemilanove). – Firma DB Italia została założona w 2009 roku.

Kiedy chcemy wskazać miesiąc i rok używamy jednego z następujących przykładów:

1. La DB Italia è stata fondata nel 2009 (duemilanove), a marzo. – Firma DB Italia została założona w 2009 roku, w marcu.

2. La DB Italia è stata fondata nel marzo del 2009 (duemilanove). – Firma DB Italia została założona w marcu w 2009 roku.

Kiedy mówimy o dekadzie, musimy użyć liczebników głównych (numeri cardinali) oznaczających dekadę, pisanych z wielkiej litery. Np.: Gli anni Sessanta ( ’60) furono bellissimi. - Lata 60. były piękne.

Dare i numeri: wariować, mówić od rzeczy

Avere dei numeri (avere tutti i numeri): mieć wszystko co trzeba

Klikając na podane linki zapoznasz się z poprawną wymową liczebników po włosku:

Jak zwykle zapraszam do komentowania. Lajkuj i śledź nas na Facebook’u i na Instagram’ie.

Salvatore De Bello

DB Italia – Język włoski z native speakerem