Wielki post o Wielkim Poście – Święta Wielkanocne na Sycylii

Włoski z native speakerem
Przejdź do treści

Wielki post o Wielkim Poście – Święta Wielkanocne na Sycylii

Nauka włoskiego Online Warszawa Ursynów
Opublikowane według Salvatore De Bello w Włoskie tradycje · czwartek 06 Mar 2014 ·  7:15
Lutowy, piątkowy wieczór na warszawskim Powiślu. Spotykam się z Joanną, przyjaciółką naszego bloga „Jednym słowem” i Piotrem – jego współautorem. Tematem spotkania jest moja ukochana Sycylia, moja terra natia (miejsce, w którym się urodziłem). Piotr wybiera się na Sycylię w najbliższe Święta Wielkanocne [1]. Otwiera ogromną mapę wyspy i zaczynamy nasze spotkanie. Joanna i Piotr mają mnóstwo pytań, ale ja niestety nie jestem przygotowany. Wstyd! Od kiedy skończyłem 18 lat, zamieszkałem w Rzymie i często nie miałem czasu na wakacje w moich rodzinnych stronach, w mojej terra natia [2].

Na początku mówię, że w tym regionie, zresztą jak na terenie całych Włoch, nie ma symbolicznej dla Polski święconki (może zwyczaj ten istniał w bardzo dawnych czasach, nie jestem jednak pewien), ale w czasie Świąt – tak jak w Polsce – dekoruje się Groby Pańskie (po włosku sepolcri).

Podczas rozmowy z Piotrem, przychodzi mi na myśl wspomnienie z dzieciństwa – procesja w Wielki Piątek w Mesynie, tzw. Barette [3]. Chciałbym uspokoić czytelników bloga, psychoterapeuta powiedział mi, że te wspomnienia z przeszłości są normalne dla faceta po czterdziestce 🙂 . Barette to procesja odbywająca się w Wielki Piątek, podczas której uczestnicy niosą platformy z figurami upamiętniającymi Mękę Chrystusa. Tradycja sięga XV wieku. Mam nadzieję, że wideo dokładnie odzwierciedla atmosferę panującą na tej procesji: www.youtube.com/watch?v=k3-1mCPYfTw. Miny moich rodaków są po prostu bezcenne! 🙂



Procesja w Wielki Piątek w Mesynie, tzw. Barette

Spotkanie z Joanną i Piotrem powoli dobiega końca, żegnam się i obiecuję, że resztę informacji prześlę im drogą mailową.

Po powrocie do domu zabieram się do szukania w Internecie informacji o obrzędach Wielkiego Tygodnia na Sycylii. Poniżej podaję linki:
Pasqua in Sicilia: www.pasquainsicilia.it
Wikipedia – Riti della Settimana Santa in Sicilia: http://it.wikipedia.org/wiki/Riti_della_Settimana_Santa_in_Sicilia
Sicilia in festa: www.siciliainfesta.com
Prawie w każdej miejscowości organizowane są w tym okresie uroczystości. Wiele z nich, (jak np.  Barette w Mesynie), pochodzi z okresu hiszpańskiej obecności na Sycylii, ale nie brakuje innych tradycji, jak ta związana z Kościołem prawosławnym, gdzie praktykuje się obrzęd grecko-prawosławny. We Włoszech dzieje się tak we wspólnocie w Piana degli Albanesi w prowincji Palermo. Jest to enklawa, która skupia potomków chrześcijan, wygnanych z Albanii w drugiej połowie XV w., w czasach imperium ottomańskiego, które zagrażało chrześcijaństwu na Półwyspie Bałkańskim. Znaleźli oni schronienie właśnie tu, w Italii. Do dzisiaj zachowują język i tradycje swoich przodków. W uroczystości liturgicznej używa się zarówno języka greckiego jak i albańskiego, a w Wielkim Tygodniu świętuje się Java i Madhe.


Kobiety ubrane w charakterystyczne albańskie stroje




Piana degli Albanesi – dwujęzyczne znaki drogowe w języku włoskim i albańskim

Chciałbym jeszcze wspomnieć o Processione dei Misteri (Procesja Tajemnic), która odbywa się w Trapani od godz. 14:00 w Wielki Piątek i trwa prawie dwadzieścia cztery godziny. Jest to najdłuższy i zarówno jeden z najstarszych obrzędów religijnych we Włoszech.

Misteri to dwadzieścia platform artystycznych, na których ukazana jest męka i śmierć Chrystusa. Procesja przechodzi ulicami Trapani, w niezwykle sugestywnej oprawie świetlnej, dźwiękowej i kolorystycznej.






Processione dei Misteri w Trapani: www.youtube.com/watch?v=2NVKxZyJXCE
Kończąc mój email do Piotra, myślę, że tradycje wielkanocne we Włoszech są równie niezwykłe jak te w Polsce. Dobrze, że nadal istnieją. Mam szacunek do tego, co je symbolizuje i ciekawi mnie ich historia. Ale też pamiętam, że Wielki Post to nie tylko mój wpis na blogu. Dobrze jest chwilę się nad tym zastanowić, pomyśleć o innych i może coś dla nich zrobić. Zresztą nie tylko w tym czasie …

Salvatore De Bello (tłumaczenie: Hanna Szulczewska)


[1]: Wielkanoc to po włosku Pasqua.
[2]: Terra natia = miejsce narodzin.
[3]: Termin Barette nawiązuje do czasów pierwszych procesji religijnych, podczas których niesiono obraz Matki Boskiej Bolesnej (Madonna Addolorata), a za nim niewielkie trumny (trumna to po włosku bara, a końcówka -ette to zdrobnienie).

Dzisiaj w wielkotygodniowej procesji nie ma już trumien. Przedstawiane są fragmenty Pasji Chrystusa. Pozostała jednak nazwa Barette.


 
La Quaresima in Sicilia

Varsavia, una sera di febbraio, ho un incontro a Powiśle, un quartiere nel centro della città, con Piotr uno degli autori del blog “In poche parole” e Joanna una delle amiche del nostro blog. Il tema dell’incontro è la mia adorata Sicilia. Piotr deve andare in Sicilia a Pasqua. Apre un’enorme mappa dell’isola e iniziamo il nostro incontro. Joanna e Piotr mi pongono moltissime domande, ma purtroppo non sono preparato. Che vergogna! Da quando avevo 18 anni mi sono trasferito a Roma e spesso ho trascorso le vacanze lontano dalla mia terra natia.

Dico subito, che in questa regione, come nel resto dell’Italia, non c’è l’usanza tipica in Polonia, della benedizione dei cestini contenenti la colazione della domenica di Pasqua (forse questo rito era praticato tanto tempo fa, ma non ne sono a conoscenza). Come in Polonia il Giovedì Santo nelle chiese si preparano gli altari della reposizione (nel linguaggio popolare chiamati “sepolcri”): http://it.wikipedia.org/wiki/Altare_della_reposizione.



Usanza polacca – Cestino contenente gli elementi tradizionali della colazione pasquale che viene portato poi in chiesa il Sabato Santo per la benedizione


Parlando con Piotr, mi ritorna in mente una reminiscenza della mia gioventù, la processione delle Barette, che si tiene il Venerdì Santo a Messina.

Vorrei tranquillizzare gli affezionati lettori del blog, lo psicoterapeuta mi ha detto, che questi flashback del passato sono normali per gli uomini che hanno passato la quarantina 🙂 .

Le origini della processione risalgono al XV secolo, periodo della presenza spagnola a Messina. Il termine Barette si riferisce alle origini del corteo religioso, poiché venivano portate a spalla un’immagine dell’Addolorata, un simulacro di bara con il Cristo morto, seguito da altre piccole bare. Fu nel 1610, che la Confraternita dei Bianchi deliberò di promuovere una processione con statue rievocative la Passione di Cristo. Per avere un’idea dell’atmosfera che si respira durante la processione rimando a questo video: www.youtube.com/watch?v=k3-1mCPYfTw. Guardare le facce di alcuni dei miei concittadini  non ha prezzo 🙂 .

L’incontro con Joanna e Piotr volge al termine, mi congedo e prometto di mandare le altre informazioni tramite e-mail.

Tornato a casa, mi metto al lavoro per cercare del materiale sui riti e le celebrazioni per la Settimana Santa in Sicilia. Peccato che non lo avessi fatto prima di andare all’appuntamento (scrivo sulla mi agenda: ricordarsi di fissare un’altra seduta dallo psicoterapeuta 🙂 ), ecco alcuni risultati della ricerca:
Pasqua in Sicilia: www.pasquainsicilia.it
Wikipedia – Riti della Settimana Santa in Sicilia: http://it.wikipedia.org/wiki/Riti_della_Settimana_Santa_in_Sicilia
Sicilia in festa: www.siciliainfesta.com

Quasi tutti i festeggiamenti risalgono al periodo della presenza spagnola in Sicilia, ma non mancano altre tradizioni come quella legata alla chiesa ortodossa di rito greco-ortodosso come a Piana degli Albanesi. A Piana degli Albanesi in provincia di Palermo, esiste una colonia che fonda le sue radici su un gruppo di esuli provenienti dell’Albania che cercarono rifugio in Italia nella seconda metà del XV secolo, a causa dell’occupazione turco-ottomana che minacciava la cristianità nei territori della penisola balcanica. Ancor oggi si conservano la lingua e le tradizioni albanesi e nelle celebrazioni liturgiche vengono utilizzate sia la lingua greca che la lingua albanese. I festeggiamenti della Settimana Santa si chiamano Java e Madhe.

Vorrei ancora ricordare la processione dei Misteri, che si tiene a Trapani alle 14:00 del Venerdì Santa e dura quasi ventiquattro ore. È la più lunga manifestazione religiosa italiana ed una tra le più antiche. I Misteri sono  venti raffigurazioni artistiche della Passione e Morte di Cristo, esattamente diciotto gruppi, più i due simulacri di Gesù Morto e di Maria Addolorata. La processione percorre le vie di Trapani, in uno spettacolo di luci, suoni, colori ed emozioni.

La processione dei Misteri a Trapani: www.youtube.com/watch?v=2NVKxZyJXCE

Sto finendo di preparare l’e-mail per Piotr, e faccio una riflessione sulle tradizioni pasquali in Italia ed in Polonia. Sono contento che si mantengano, ho rispetto di tutto quello che simboleggiano e trovo interessante studiarne la storia. Allo stesso tempo ritengo più importante cercare di approfondire il vero significato della Quaresima e della Pasqua, e pensare alle persone più bisognose.

Salvatore De Bello (traduzione: Hanna Szulczewska)


Nie ma jeszcze żadnych recenzji.
0
0
0
0
0

Wróć do spisu treści